Nieuwe Prinsengracht 89  1018 VR  Amsterdam   020 623 05 66  info@lezen.nl Stichting Lezen op Twitter Stichting Lezen op FacebookNieuwsbrief         Frysk  English  Contact  Login

Primair onderwijs

Op de basisschool kan het verschil worden gemaakt tussen lezer en niet-lezer. Door enthousiaste leraren met kennis van zaken bijvoorbeeld. Veel lezen zal in deze fase de schoolprestaties positief beïnvloeden. 

Auteur en leesbevorderaar Aidan Chambers gaat er vanuit dat kinderen ieder hun eigen beleving hebben bij een boek, net als volwassenen. Hij stelt dat kinderen goed in staat zijn om te verwoorden welke onderdelen zij leuk of moeilijk vinden, en welke patronen zij zien. Chambers’ aanpak om met kinderen over boeken te praten is bekend onder de naam Vertel eens.

Kinderboekenambassadeur Manon Sikkel heeft een tiplijst gemaakt met daarop de beste kinderboeken van dit moment. Dit heeft ze niet alleen gedaan, maar samen met leesconsulenten, leescoördinatoren, leerkrachten en kinderboekhandelaren. Manon heeft hun gevraagd; “Wat zijn de mooiste voorleesboeken van dit moment?” Daar kwam een lijst uit van meer dan honderd boeken.

De scholen zijn weer begonnen. Misschien wat onwennig, maar toch, heel fijn voor leerlingen en leerkrachten. We informeren u graag over bestaande en nieuwe activiteiten waarmee u de leesbevordering (weer) op kunt pakken. Van de reguliere grote vakantie is bekend dat die tot een terugval in leesvaardigheid kan leiden.

De landelijke finale van De Nationale Voorleeswedstrijd die op 27 mei zou plaatsvinden, gaat vanwege de coronacrisis niet door. Dit is heel vervelend voor de voorleeskampioenen. Daarom hebben we een manier bedacht om de campagne dit jaar toch nog voorlezend af te sluiten.

Ongeveer 20.000 nieuwe boeken zijn deze week op basisscholen afgeleverd dankzij het onderdeel Lokaal Besteden van de Kinderpostzegelactie 2019. Dat is een verdubbeling van het aantal boeken ten opzichte van de actie uit 2018. Scholen konden een deel van het opgehaalde geld van de actie besteden aan een lokaal goed doel.

Poëzie is van oorsprong een akoestische vorm, maar in de klas worden gedichten meestal in stilte beleefd. Ze worden door leerlingen gelezen, geanalyseerd, maar zelden voorgedragen en gehóórd. Zouden we poëzievoordracht in de klas nieuw leven in moeten blazen? En zo ja, hoe?

In september gaat de jaarlijkse Kinderpostzegelactie weer van start. Ook dit jaar kunnen scholen kiezen voor Lokaal Besteden/Boeken voor de schoolbibliotheek. Bij de eerste editie hebben ruim 200 deelnemende scholen gekozen voor deze optie. Zo zijn begin dit jaar op de scholen ongeveer 10.000 nieuwe, ingewerkte boeken en voor 5.000 euro aan Boekenbonnen afgeleverd.

Ook dit jaar biedt Stichting Lezen met steun van Stichting De Versterking en Kunst van Lezen 100 scholen (5000 kinderen) de kans mee te doen aan het project Vakantielezen. Het betreft de Bibliotheek op school-scholen in krimpgebieden en anticipeerregio’s als mede andere scholen in achterstandswijken (die eveneens werken met leesconsulenten).

Ongeveer 10.000 nieuwe boeken en voor 5.000 euro aan Boekenbonnen zijn begin dit jaar op basisscholen afgeleverd dankzij het onderdeel Lokaal Besteden van de Kinderpostzegelactie. Scholen konden voor het eerst een deel van het opgehaalde geld besteden aan een lokaal goed doel. Daarbij mochten ze ook kiezen voor het stimuleren van lezen op de eigen school via Stichting Lezen.

Graag feliciteert Stichting Lezen drie nieuwe Nederlandse voorleeskampioenen 2018. Dat zijn: Sarah van Pruissen uit Zwolle, Isa Hazelaar uit Sneek en Stan Thielen uit Tilburg.

Voor de vijfentwintigste keer werd op landelijke niveau De Nationale Voorleeswedstrijd georganiseerd voor de hoogste klassen van de basisschool. In een zinderende landelijke finale in een volle Schouwburg Amstelveen streden twaalf finalisten om de titel.

Voor de Poëzieweek 2018 verschenen weer drie prachtige bundels vol praktische lestips voor alle niveaus, van kleuterklas tot bovenvouw voortgezet onderwijs. Elke bundel wordt voorafgegaan door een algemene inleiding door een specialist. De opdracht luidde: vertel eens waarom poëzie een plek verdient in het onderwijs.

KLASSIEK GRIEZELEN – ‘Gruwelijk eng!’
is het thema van de Kinderboekenweek 2017 die wordt gevierd met veel weerwolven en rammelende botten. Wie een echt spannende week wil, kan terecht bij stapels nieuwe  griezelboeken. Een tip: ga vooral niet voorbij aan ijzersterke klassiekers. Want een echt griezelig boek schrijven is helemaal nog niet zo makkelijk.

GESCHENK − Superjuffie Janneke Schotveld was er tien jaar geleden ineens met Villa Fien en werd eind vorig jaar ‘al’ gevraagd voor het Kinderboekenweekgeschenk. Voor jeugdauteurs de allergrootste eer. ‘Ik heb er twee weken wakker van gelegen.’

MEES KEES JUBILEERT – Tien jaar na de verschijning van zijn eerste boek zit stagiair mees Kees nog steeds in de lift. De vierde bioscoopfilm, Mees Kees langs de lijn, gaat op 7 december in première.

Paul van Loon, Selma Noort, Marco Kunst, Simon van der Geest, Edward van de Vendel, Sylvia Vanden Heede, Anna Woltz. Steeds meer populaire of kinderboekenschrijvers van bekroond niveau schrijven boeken waarmee kinderen kunnen leren lezen. Pardon, léuk kunnen leren lezen.

DE GORGELS VAN MYJER – Ze hebben kleine gespierde beentjes en lijken op een bolletje wol: de Gorgels. Cabaretier Jochem Myjer beschrijft in De Gorgels een wonderbaarlijk minivolkje uit de duinen. Hij won er de Prijs van de Kinderjury mee en krijgt regelmatig foto’s toegestuurd van zelf geknutselde Gorgels: gehaakt, gebreid, gekleid, op het strand getekend.

Het succesvol verlopen project Lezen is leuk! krijgt een vervolg: Vakantielezen is leuk!

Vakantielezen

Marieke Baselmans werkt sinds vijfentwintig jaar als leerkracht op een basisschool, waar het haar opvalt dat kinderen na de zomervakantie vaak een terugval vertonen in hun leesvaardigheid. Afgelopen zomer organiseerde ze een pilotstudie, om te onderzoeken hoe die zomerleesdip bestreden kan worden.

De campagne Nederland Leest gaat in 2016 veranderen. De scholierenpocket voor havo/vwo, die i.s.m. Stichting Lezen werd aangeboden, verdwijnt. Daarvoor in de plaats komt Nederland Leest Junior, dat zich richt op groep 7 en 8 en vmbo 1 en 2. Voor de oudere leerlingen in het voortgezet onderwijs verschijnt tijdens Literatour de verhalenbundel 3PAK, inclusief bijpassend lesmateriaal.

Jan Paul Schutten, de Kinderboekenambassadeur, roept via de wedstrijd Help de Kinderboekenambassadeur! de hulp in van alle schoolkinderen. Hij zoekt namelijk een steengoede campagne die duidelijk maakt hoe leuk lezen is. Bijvoorbeeld een poster die laat zien hoe spannend, komisch of ontroerend boeken zijn. Of die laat zien hoe je er slimmer, vrolijker en grappiger van wordt.

Zou filosoferen met kinderen een rol kunnen en moeten spelen bij leesbevordering? Marja van Rossum en Anton Vandeursen zeggen meteen ja.

Het omslagartikel van het aprilnummer van JSW - vakblad voor het basisonderwijs, speciaal onderwijs en opleiding - gaat over het stimuleren van leesmotivatie via de Bibliotheek op school.

Inspiratie – De afgelopen editie van Lezen Centraal, het jaarlijks congres van Stichting Lezen, kon woensdag 25 maart rekenen op een recordopkomst: ruim driehonderd docenten, bibliothecarissen, jeugdboekenschrijvers en andere leesbevorderaars meldden zich in muziekcentrum Tivoli/Vredenburg in Utrecht voor een dag vol inspirerende lezingen, workshops en ontmoetingen.

Het is Kinderboekenweek en dus is het  feest.  Veel basisscholen hangen deze week vol slingers  en er wordt elke dag meegezongen en -gedanst met de Kinderen voor Kinderen-hit. En een alerte school heeft ruim op tijd het gratis lesmateriaal besteld bij de CPNB.  Hier volgen drie tips om het feest nóg leuker te maken:

Bijna geen meesters meer, toenemende leesachterstanden bij jongens. Wie maakt zich er geen zorgen over? Pjotr van Lenteren, jeugdrecensent van de Volkskrant en zelf die ene jongen die graag leest, bekeek het rapport Leesverschillen tussen jongens en meisjes: aangeboren of aangeleerd? dat onlangs is uitgebracht door Stichting Lezen. 

Internationaal. Dat is het thema van de zesde Middag van het Kinderboek, die plaats zal vinden op zaterdag 13 september, zoals gewoonlijk in de OBA op het Oosterdokseiland te Amsterdam. Dit jaar wordt het iets anders dan vorige jaren. Naast de gebruikelijke korte lezingen zal er een lange lezing zijn. Die wordt verzorgd door eregast Aidan Chambers, die dit jaar tachtig wordt.

Regelmatig verschijnen er berichten die erop wijzen dat Nederlandse kinderen steeds minder graag lezen, zeker nu ze zich van jongs af aan omringd weten door smartphones, videospelletjes en Facebook. Rapporten van het Cito en het toonaangevende PIRLS-onderzoek lieten jarenlang een dalende trend zien in het leesplezier.

Boekenbabbels.nl is een website waarop  basisschoolleerlingen elkaar via een zelf opgenomen filmpje kunnen enthousiasmeren over boeken die ze gelezen hebben

‘Lezen is leuk’ is het project dat Stichting Lezen heeft ingediend bij Stichting Kinderpostzegels met als doel de taalontwikkeling van kinderen in krimpregio’s in
Nederland te stimuleren.

Op 2 april is het International Children's Book Day, oftewel Internationale Kinderboekendag.

Het belang van non-fictie boeken op school

Ilse Bos debuteerde vorig jaar met Troep, een onstuimig kinderboek dat knettert van het vertelplezier. Zodra het was verschenen ging ze op scholenbezoek, op zoek naar haar lezers.

Sinds een aantal jaar is er ook een voorleeswedstrijd pabo's. Deze voorleeswedstrijd voor pabostudenten sluit aan bij de onderwijsdoelen van de opleidingen. 

Het is misschien wel de belangrijkste taak van de bibliotheek: via het lezen de (taal)ontwikkeling van kinderen bevorderen. Want kinderen die meer lezen, toont wetenschappelijk onderzoek steeds aan, ontwikkelen zich beter op het gebied van taal. En taal staat aan de basis van alle kennisopname.

Veel leerkrachten uit het primair onderwijs hebben inmiddels de cursus Open Boek gevolgd, waarmee zij leescoördinator werden op hun basisschool. Maar waarom wachten tot je als leerkracht werkzaam bent?

Een goede voorlezer is goud. Zeker als die wekelijks naar je toekomt. 

[Uit: Lezen 2, 2013]

Mees van Santen (11 jaar) uit Zwolle heeft op 29 mei de twintigste landelijke finale van De Nationale Voorleeswedstrijd gewonnen. HKH Prinses Laurentien was aanwezig bij de landelijke finale en heeft de prijs uitgereikt. Mees ontving de bronzen voorleestrofee uit handen van Roan Pronk, de voorleeskampioen van 2012.

Wie meer leest wordt beter in taal. Het klinkt niet alleen logisch, het is ook echt zo. Ook bij lezen geldt: oefening baart kunst! Meer lezen heeft een bewezen positief effect op woordenschat, spelling, grammatica, begrijpend lezen en schrijven.

Achtergronden en praktische tips voor het voeren van literaire gesprekken in het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs.

Op de buitenschoolse opvang brengen kinderen een deel van hun vrije tijd door. Net als thuis kan voorlezen en zelf lezen een plek hebben op de bso.

Draaiboek voor het opzetten van een Boekenbende op de buitenschoolse opvang.

Zo wordt schrijven een feestje

Door creatieve schrijftaken en lezen te combineren, maak je schrijven aantrekkelijker voor basisschoolleerlingen.

Leesplezier, ook bij leesproblemen?
Achtergronden en praktische tips voor leerkrachten.

Leesbevordering in het basisonderwijs

Een jaar literatuuronderwijs in groepen 7 en 8 van de basisschool. 

Verslag van promotieonderzoek van Gertrud Cornelissen naar het effect van boekgesprekken op de ontwikkeling van literaire competentie bij kinderen in de groepen 7 en 8 van de basisschool.

onderzoek naar redenen en oplossingen

Lezen in de vrije tijd is goed voor de taalontwikkeling van een kind en bevordert onderwijssucces. Voor veel kinderen is de drempel om te lezen echter hoog; zij kunnen het wel, maar doen het niet.

Onderzoek en praktische tips voor pedagogisch medewerkers en leerkrachten.

Achtergronden en praktische tips voor in het basisonderwijs, het voortgezet onderwijs en het (voorbereidend) middelbaar beroepsonderwijs.

Onderzoek naar verschillen in de leesopvoeding tussen vaders en moeders.

Onderzoek over de plaats van jeugdliteratuur in de pabo-curricula.

Onderzoek naar de leesattitude, het (digitale) leesgedrag en de vrijetijdsbesteding van Vlaamse jongeren tussen 9 en 12.

Notitie met achtergrondinformatie over vormen van ouderbetrokkenheid die daadwerkelijk kunnen bijdragen aan de leesontwikkeling van kinderen. 

Digitale kinderboeken. Onderzoek en praktische tips voor leerkrachten en pedagogisch medewerkers.

Voorlezen is samen leuker dan alleen

Kwestie van Lezen is een serie folders met achtergronden en praktische tips voor leerkrachten. Deel 1, 2 en 3 zijn gericht op de basisschool.

Onderzoeksrapport over de leeswereld van kinderen van 7 tot 15 jaar.

Onderzoek naar literatuuropvattingen op open protestants-christelijke basisscholen. De literatuuropvattingen op deze basisscholen blijven vaak impliciet: ze vinden geen basis in een bredere visie op de leescultuur op school, op de vormgeving van de levensbeschouwelijke schoolidentiteit of op onderwijs met pedagogische kwaliteit.

Onderzoek naar de effecten van gedigitaliseerde avi-boekjes voor beginnende lezers.

Praten over boeken is een van de succesfactoren van leesbevordering. Deze brochure bevat achtergronden en praktische tips. 

Rapportage over de stand van zaken rondom lezen en voorlezen in de buitenschoolse opvang (BSO).

Leerkrachten over de opbrengsten van De Nationale Voorleeswedstrijd

Kwestie van Lezen is een serie folders met achtergronden en praktische tips voor leerkrachten. Deel 1, 2 en 3 zijn gericht op de basisschool.

Onderzoek naar het effect van het project De Schoolschrijver.

Inventariserend onderzoek naar de rol van ouders en voorlezen voor de ontwikkeling van kinderen en hun schoolprestaties. 

Promotieonderzoek naar de ondersteuning van de sociaal-emotionele ontwikkeling van kleuters door het voorlezen van prentenboeken.

Inventarisatie van de beschikbaarheid van boektitels op basisscholen en voorkeuren van leerlingen en docenten, uitgevoerd door een viertal pabo’s .

Onderzoek naar het veronderstelde leesbevorderende werking van het vertellen van verhalen aan en door kinderen.

Inventarisatie van Engelstalig empirisch wetenschappelijk onderzoek naar literaire conventies bij kinderen waarvan de resultaten kunnen worden gebruikt als basis voor een literaire leeslijn.

Onderzoek naar de vraag of het in 1997 gestarte leesbevorderingsproject Fantasia nog relevantie heeft.

Momenteel winnen digitale bibliotheken – websites met prentenboeken op de computer – aan populariteit in kleutergroepen en ontstaat een nieuwe activiteit: kleuters ‘lezen’ en ‘herlezen’ boeken zonder hulp van de leerkracht.

Verslag van een onderzoek naar het voorlezen van prentenboeken in groep 1 en 2.

Samenvatting van een verkennend onderzoek naar de mogelijkheden voor de ontwikkeling van een leerlijn literaire competentie

Onderzoek naar de stand van zaken rond Leesbevordering op pabo’s en roc’s op basis van gesprekken met docenten.

Lezen doen we samen!  is de vertaling van uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek naar lezen en leesgedrag naar de praktijk van leesbevordering van alledag. 

Onderzoek naar de vraag of prentenboeken, ondersteund door multimedia, geschikt zijn om de taalontwikkeling te stimuleren bij kinderen die achterblijven

Literatuurstudie naar het effect van tekstkenmerken op begrip en waardering van informele teksten bij kinderen en tieners.

Een onderzoek naar de invloed van strategiegebruik, leesmotivatie, vrijetijdslezen en andere factoren op het begrijpend lezen.

Onderzoek naar het voorleesgedrag thuis bij leerlingen en dan vooral allochtone leerlingen, van groep zeven en acht van vijf Amsterdamse basisscholen.

Wat is de plaats van voorlezen en jeugdliteratuur op de pabo's?

Abonneren op RSS - Primair onderwijs
Contactpersoon bij Stichting Lezen
Specialist primair onderwijs